ارزیابی تعدادی از ژنوتیپ های گندم دوروم برای عملکرد دانه و تحمل به خشکی

کمبود آب غالبا یکی از عوامل مهم محدود کننده عملکرد در مناطق نیمه خشک و محیط هایی با اقلیم مدیترانه ای محسوب می شود. گندم دروم (triticum durum l.) بعد از گندم نان، دومین گونه زراعی مهم دنیا است که گندم دروم به دلیل نداشتن ژنوم d در مناطق خشک دارای سرعت دوره رشد بیشتری بوده و زودتر برداشت می شود. آزمایش حاضر جهت بررسی عکس العمل ژنوتیپ های گندم دروم در برابر سطوح مختلف آبیاری در منطقه دیم گچساران انجام گردید. برای این منظور چهارده ژنوتیپ گندم دروم تحت دو شرایط تنش (بدون آبیاری) و بدون تنش (آبیاری در مرحله سنبله دهی و پر شدن دانه) با استفاده از طرح کرت های خرد شده بر پایه ی بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بنیه بذر، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول پدانکل، نمره زراعی، وزن هکتولیتر، وزن هزار دانه و عملکرد دانه به طور معنی داری تحت تأثیر سطوح آبیاری قرار داشتند همچنین نتایج صفات روز تا سنبله دهی و طول سنبله بین شرایط نرمال و تنش تفاوت معنی داری نشان ندادند. عملکرد دانه در شرایط نرمال 33 درصد بالاتر از شرایط دیم بود. بررسی عملکرد دانه ای و شاخص های مقاومت به خشکی نشان داد ژنوتیپ های 3 و 8، ژنوتیپ های برتر در شرایط تنش و نرمال می باشد و به عنوان ژنوتیپ-های متحمل در این آزمایش برای منطقه گچساران معرفی گردید همچنین رقم 4 به عنوان رقم حساس به خشکی شناسایی شد و همچنین نتایج نشان داد شاخص های mp، gmp، sti ، hm، msti1 و msti2 جهت شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی مناسب بودند و شاخص های ssi و tol برای شناسایی ژنوتیپ های حساس به خشکی مناسب تشخیص داده شدند.